Εργασία Thinglink

Ο υπολογιστής και γενικά οι ΤΠΕ έχουν επιφέρει ευεργετικά και θεαματικά αποτελέσµατα στη σχολική πρακτική και διαδικασία, όπως αποδεικνύουν περίτρανα τα ευρήµατα πολλών ερευνών τις τελευταίες  δεκαετίες. Η τεχνολογία ενισχύει ουσιαστικά τη διαδικασία της εκμάθησης των Μαθηματικών που διδάσκονται στο σχολείο. Επίσης είναι διαχρονική και, µάλλον, επιβεβαιωµένη η συνεισφορά των ηλεκτρονικών υπολογιστών στην απόδειξη κάποιων θεωρηµάτων, γεγονός που δικαιώνει κατά πολύ τους λόγους της εφεύρεσής τους.

Το σενάριο με το οποίο ασχολήθηκαν οι μαθητές της Α΄ λυκείου στηρίχτηκε στο πρόγραμμα Erasmus+ ΚΑ1 τo οποίο παρακολούθησα στο Turnhout του Βελγίου. Βασίζεται και πληροί συγκεκριμένους στόχους της χρήσης νέων τεχνολογιών, όπως είναι η διαδραστικότητα με χρήση του ThingLink. Με τη δηµιουργία κατάλληλων ακολουθιακών δραστηριοτήτων, που αφορούν σε κάθε ιεραρχικό επίπεδο, ενθαρρύνονται διαδικασίες διερεύνησης που ξεκινούν από την οπτικοποίηση (νοερή απεικόνιση), κατόπιν «αναλύονται» και, τέλος, µέσω εικασιών και συσχετισµών µπορούν να καταλήξουν σε µαθηµατικά αυστηρές αποδείξεις.

Αρχικά παρουσιάζεται και κατανοείται το ιστορικό πλαίσιο που οδήγησε στην υιοθέτηση μιας συγκεκριμένης έννοιας. Οι μαθητές καλούνται να διερευνήσουν την απαρχή ενός γεωμετρικού φαινομένου με τη βοήθεια πηγών, του διαδικτύου και συγκεκριμένης βιβλιογραφίας. Στη συνέχεια επεξεργάζονται ερωτήματα και συλλέγοντας πληροφορίες καταθέτουν πορίσματα. Τέλος, η ανατροφοδότηση γίνεται με συζήτηση γύρω από τις δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετώπισαν.

Συμπερασματικά, οι µαθητές µπορούν να µάθουν περισσότερα Μαθηµατικά µε τη χρήση της τεχνολογίας, η οποία, όταν αξιοποιείται κατάλληλα και επαρκώς, δύναται να παρέχει ένα πλούσιο περιβάλλον στο οποίο µπορούν να αναπτυχθούν η κατανόηση των εννοιών αλλά και η διαίσθηση των µαθητών.

Στον παρακάτω σύνδεσμο παρουσιάζεται η δημιουργική Εργασία στη Γεωμετρία με μορφή πολυμεσικής αφίσας στο περιβάλλον του ThingLink.

https://www.thinglink.com/scene/886332344795922433

Αξιολόγηση της διαδικασίας

 

        Η μαθηματική Λογοτεχνία, τα εκλαϊκευμένα άρθρα, η Ιστορία των μαθηματικών, η αλληλεπίδρασή τους με τις άλλες επιστήμες αποτελούν πολλές φορές μία ευχάριστη πρόκληση, ώστε να προσεγγίσουμε δύσκολες έννοιες  και δυσνόητα θέματα με πιο προσιτό στους μαθητές τρόπο. Η επιλογή του θέματος έγινε με γνώμονα οι μαθητές να ξεφύγουν αφενός από το γνωστό μοτίβο: θεώρημα-απόδειξη, πόρισμα, ασκήσεις και αφετέρου από τον δασκαλοκεντρικό τρόπο μάθησης και κατανόησης  εννοιών. Μετά την αποδελτίωση  κειμένων από το  βιβλίο του Ντενί Γκετζ, το θεώρημα του Παπαγάλου, των επιλεγμένων πηγών για την ιστορική προσέγγιση του έργου του μαθηματικού της Ελληνιστικής περιόδου Ευκλείδη  και με τη χρήση της  διαδραστικής αφίσας στο πλαίσιο του Εrasmus+ KΑ1 καταλήξαμε στα παρακάτω συμπεράσματα,

Ως προς τις επιδιώξεις: Στην εργασία αυτή οι μαθητές επαναδιατύπωσαν και  κατανόησαν τη σημασία του 5^ου αιτήματος του Ευκλείδη. Επαναπροσδιόρισαν τις γνώσεις τους ως προς τα είδη Γεωμετρίας και της σχέσης καθεμίας με το 5^ο αίτημα. Επίσης, έκριναν και αντιλήφθηκαν το μεγαλειώδες έργο του Έλληνα μαθηματικού Ευκλείδη.

Ως προς τα εργαλεία: Οι μαθητές ενθουσιάστηκαν τόσο από τη διαδραστική αφίσα όσο  και  από το περιβάλλον του ΤhinκLing. Ξεναγήθηκαν αρχικά στο περιβάλλον του λογισμικού και εύκολα μπόρεσαν να ιεραρχήσουν τα στάδια της μελέτης τους και να επαληθεύσουν προϋπάρχουσα γνώση. Οι ομάδες συνεργάστηκαν και στη δημιουργία της αφίσας, όπου η παρουσία μου είχε τελείως επικουρικό χαρακτήρα.

Ως προς τη διαδικασία υλοποίησης: Οι ομάδες εξήγαγαν  τα συμπεράσματα που είχαμε αρχικά θέσει ως στόχους. Συνεργάστηκαν με μεγάλη ευκολία και η παρουσία μου ήταν συμπληρωματική. Χρησιμοποίησαν τις πηγές  και τις ιστοσελίδες που τους προτείναμε για την αναζήτηση πληροφοριών και συνέθεσαν υποδειγματικά τη δημιουργική άσκηση με τη βοήθεια των ερωτήσεων που τους θέσαμε

Ως προς τη προσαρμογή και την επεκτασιμότητα: Οι μαθητές σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα εκτιμούσαν, επαλήθευαν δεδομένα και κατέληγαν σε συμπεράσματα με τη βοήθεια των παρεχόμενων αξιόπιστων πηγών. Με αφορμή την επιτυχή εφαρμογή της πολυμεσικής αφίσας στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ KΑ1, θεωρώ χρήσιμη και πολύ βοηθητική την προσαρμογή της στη σχολική τάξη. Επίσης, η χρήση του ΤhinkLing και σε κάποιο επικείμενο σενάριο μαθήματος θα συντελούσε στην εποπτική παρουσίασή του.

Φλαμανδικό εκπαιδευτικό σύστημα

Περιγραφή του Φλαμανδικού Βελγικού εκπαιδευτικού συστήματος μέσα από το πρόγραμμα Erasmus+ 2016 με θέμα: ICT, From teachers to facilitators and moderators of a student- centred learning process

Το σκέλος του επιμορφωτικού προγράμματος στον οργανισμό υποδοχής Taxandria cvo στο Βέλγιο από 16 έως 23 Οκτωβρίου 2016 στην πόλη Turnhout, ξεκίνησε με περιγραφή του σχολείου για τους ενήλικες μετανάστες. Το συγκεκριμένο σχολείο είναι μόνο για τη διδασκαλία της γλώσσας, λειτουργεί εδώ και 15 χρόνια. Το δημόσιο αυτό σχολείο λειτουργεί με δίδακτρα, απαλλάσσονται από τα δίδακτρα όσοι σπουδαστές έχουν παρακολουθήσει ειδικό σεμινάριο προσαρμογής τεσσάρων ημερών, που αφορά δεξιότητες και ενημέρωση για το τρόπο λειτουργίας της κοινωνίας. Στους στόχους του σεμιναρίου αυτού είναι οι μελλοντικοί σπουδαστές να μάθουν και τους βασικούς κανόνες του σχολείου ώστε να γίνει ομαλά η προσαρμογή τους. Μετά το σεμινάριο δίνουν ένα τεστ για να περάσουν στο πρόγραμμα της γλώσσας. Από το τεστ εξαιρούνται όσοι έχουν κάνει σπουδές στη χώρα τους.

Το σχολείο έχει το δικό του κτήριο και αυλή και έχει το δικαίωμα να δημιουργεί τους δικούς κανόνες με τη δυνατότητα να είναι διαφορετικοί από τα υπόλοιπα σχολεία, π.χ. μπορεί να επιτρέπει τη χρήση μαντίλας στις γυναίκες, που δεν επιτρέπεται στα άλλα σχολεία. Το πρόγραμμα του σχολείου ξεκινά αργότερα από τα άλλα σχολεία ώστε οι μαθητές, που είναι γονείς, να έχουν το χρόνο να συνοδεύσουν τα παιδιά τους στο δικό τους σχολείο (Νηπιαγωγείο ή Δημοτικό).

Οι εκπαιδευτικοί προσλαμβάνονται από τον διευθυντή του σχολείου και πληρώνονται από το Δημόσιο. Το σχολείο την δεκαετία του '80 είχε μόνο 2 τμήματα σήμερα έχει 14. Μετά την παρέλευση 2 εβδομάδων από την έναρξη των μαθημάτων γίνονται εξετάσεις και οι μαθητές που επιτυγχάνουν συνεχίζουν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, που διαρκεί 9 μήνες με έξι ώρες μάθημα κάθε μέρα. Οι μαθητές που έχουν μειωμένη ικανότητα προόδου έχουν τη δυνατότητα να προχωρούν αργά και ολοκληρώνουν το πρόγραμμα σε μεγαλύτερο χρόνο έτσι ένα πρόγραμμα 120 ωρών έχουν τη δυνατότητα να το ολοκληρώσουν σε 180 ώρες. Η μετακίνηση των μαθητών στο αργό πρόγραμμα γίνεται από τον σύμβουλο, συνήθως οι μαθητές δεν δυσκολεύονται να πεισθούν. Η εκπαίδευση είναι οργανωμένη σε modules μετά από κάθε module υπάρχουν εξετάσεις.

Το σχολείο αυτό έχει τη δυνατότητα προσφοράς και άλλων μαθημάτων. Τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε η ζήτηση των μαθημάτων της ισπανικής γλώσσας από Βέλγους λόγω της αγοράς εξοχικής κατοικίας στην Ισπανία. Τα μαθήματα της ισπανικής προσφέρονται και σε εντατικά τμήμα με μορφή πλήρους απασχόλησης στο σπίτι και ολοκληρώνονται σε διάστημα μερικών εβδομάδων, αντί της κανονικής διάρκειας που είναι ένας χρόνος.

Στα μαθήματα Φλαμανδικής γλώσσας μιλούν μόνο φλαμανδικά, γεγονός που αρχικά αγχώνει τους εκπαιδευόμενους, στην πορεία όμως εξοικειώνονται. Τα πρώτα χρόνια υπήρχαν επιπλέον δυσκολίες στη διδασκαλία λόγω και έλλειψης διδακτικού υλικού. Στα πρώτα μαθήματα που είναι και μαθήματα προσαρμογής και πιθανόν να κουράζονται, οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να επιλέγουν τα πρωινά ή τα απογευματινά μαθήματα ή το συνδυασμό αυτών, επίσης εκείνοι που εργάζονται (κυρίως μετανάστες από τη Ρουμανία και την Πολωνία) μπορούν να επιλέξουν μόνο την εκμάθηση της προφορικής κατανόησης της γλώσσας. Στο έργο των εκπαιδευτικών συμβάλλουν και οι εθελοντές κάτοικοι, όπου συναντώνται με τους εκπαιδευόμενους σε ειδικό χώρο, εκτός σχολείου και συνομιλούν ώστε οι μαθητές να κάνουν πρακτική εξάσκηση.

Τα μαθήματα στο σχολείο μέχρι πέρσι ήταν σε θεματικές ενότητες π.χ. σουπερμαρκετ, μετακινήσεις κλπ., από πέρσι γίνονται βιωματικά με μορφή ρόλων. Ο εκπαιδευτικός αναζητά τα ενδιαφέροντα των μαθητών και σε συνδυασμό με τους στόχους που έχει για το επίπεδο του μαθήματος προσαρμόζει το μάθημα, π.χ. οι μαθητές δημιουργούν το προφίλ τους στο χαρτί σε προδιαγραφές ανάλογες με το facebook στα φλαμανδικά και όταν εξοικειωθούν με τη γλώσσα μπορούν να το δημιουργήσουν και ηλεκτρονικά, ώστε να κοινωνικοποιηθούν με τη χρήση της γλώσσας.

Περιγραφή του Intergration Center

Το κέντρο Intergration Center ιδρύθηκε το 2015 από την Φλαμανδική κυβέρνηση του Βελγίου. Οι υπεύθυνοι του κέντρου μας υποδέχθηκαν με προθυμία, χάρηκαν ιδιαίτερα όταν έμαθαν ότι είμαστε από τη Ρόδο, έναν ταξιδιωτικό προορισμό πολύ γνωστό στην περιοχή αυτή. Αντίστοιχα κέντρα υπάρχουν σε όλη τη Φλαμανδική περιοχή και τις Βρυξέλλες εκτός από τη Γάνδη και την Αμβέρσα. Το κέντρο αυτό υποδέχεται μετανάστες νεοεισερχόμενους στη χώρα αλλά και μετανάστες, που έχουν έρθει στο παρελθόν. Το κέντρο παρέχει διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα δωρεάν. Τα προγράμματα είναι: Social orientation Course, Elementary Dutch Langauge Course, Test on Cognitive Skills. Το πρόγραμμα Social orientation Course είναι 5 εβδομάδων και γίνεται στην μητρική γλώσσα των μεταναστών. Το κέντρο βρίσκεται σε συνεργασία με το σχολείο και απασχολεί εκπαιδευτικούς από το σχολείο. Το κέντρο λειτουργεί ως φίλτρο, δέχεται όλους τους μετανάστες και τους στέλνει σε έναν από τους εξής οργανισμούς: Δημοτικό, Σχολείο Γλώσσας, Πανεπιστήμιο. Όταν είναι προφανής η κατάταξη του υποδεχόμενου, εκείνος δεν δίνει το τεστ. Το τεστ ξεχωρίζει τους μαθητευόμενους αν θα ακολουθήσουν το αργό ή το γρήγορο τμήμα εκμάθησης της γλώσσας. Το κέντρο συνεργάζεται 2 φορές το χρόνο με το σχολείο γλώσσας και υπάρχουν προσωπικές επαφές με τα στελέχη των άλλων οργανισμών. Τα τεστ δεν θεωρούνται αλάθητα και οι καθηγητές του σχολείου έχουν την ευκαιρία να κάνουν αλλαγές αλλά πάντα με τους συμβούλους σπουδών. Το τέστ έχει δημιουργηθεί από το Φλαμανδικό υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο. Στους στόχους του προγράμματος Social orientation Course είναι να δείξει στους μετανάστες τι συμβαίνει γύρω τους τι μπορούν να κάνουν, ώστε τελικά να αισθάνονται όπως στην πατρίδα τους. Τους δίνουν υλικό και ιστοτόπους που μπορούν να αξιοποιούν και να μαθαίνουν ακόμα και μετά από πολλά χρόνια ώστε να είναι ενεργοί πολίτες. Η ιστοσελίδα του οργανισμού είναι http://www.inburgering.be

Περιγραφή του VDAB Training Center

Ο σκοπός του κέντρου είναι ο συνδυασμός της εκμάθησης της γλώσσας με την κατάρτιση για εύρεση εργασίας. Ένα από τα μαθήματα του κέντρου είναι η σύνταξη βιογραφικού και η συζήτηση του υπό μορφή συνέντευξης βιωματικά. Η διάρκεια του μαθήματος είναι 10 ημέρες. Άλλα μαθήματα γλώσσας είναι η ακρόαση κειμένων και να συμπληρώνουν φόρμες. Στο κτίριο του οργανισμού στεγάζεται κυβερνητικό τυπογραφείο. Στην περίπτωση που κάποιοι μαθητές μπορούν να εργαστούν και είναι ικανοί στην εργασία τους βοηθιούνται από τον οργανισμό και στέλνεται εκπαιδευτής στο χώρο εργασίας του μαθητευόμενου ώστε να εκπαιδεύεται στη γλώσσα στο χώρο εργασίας.

Εκπαιδευτικός μας περιέγραψε ένα τυπικό πρόγραμμα μαθήματος που υλοποιεί το κέντρο VDAB. Το πρόγραμμα αφορά την εκπαίδευση στη γλώσσα για μετανάστες που ενδιαφέρονται να εργαστούν σε σούπερ μάρκετ, περιλαμβάνει και λίγα μαθήματα μαθηματικών. Το πρόγραμμα έχει διάρκεια 15 εβδομάδων και η δομή του είναι: 6 εβδομάδες μάθημα στο κέντρο, 3 εβδομάδες πρακτική στο σούπερ μάρκετ, 2 εβδομάδες μάθημα στο κέντρο, άλλες 3 εβδομάδες πρακτική στο σούπερ μάρκετ, αν ο ιδιοκτήτης θέλει τον εργαζόμενο και 1 εβδομάδα εξειδικευμένο μάθημα στο κάντρο οπότε και προσλαμβάνονται. Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης δεν θέλει τον εργαζόμενο τότε μπορεί να συνεχίσει με πρακτική σε άλλη επιχείριση ή με άλλο πρόγραμμα μαθημάτων στο κέντρο VDAB.

Το κέντρο VDAB έχει πολύ καλά ενημερωμένη βάση δεδομένων με τους φακέλλους των εργαζομένων που τη συμβουλεύονται οι εργοδότες, ακόμη και το σχολείο αξιοποιεί τη βάση για την εύρεση εκπαιδευτικών.

Το κέντρο παρέχει και άλλα προγράμματα, όπως το πρόγραμμα 1 εβδομάδας για τον επαγγελματικό προσανατολισμό. Το πρόγραμμα αυτό γίνεται σε συνεργασία δύο εκπαιδευτικών ώστε να επιβεβαιωθούν από τον δεύτερο εκπαιδευτικό η επίτευξη των στόχων. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα αρχικά ήταν δύσκολο, αλλά μετά αποδείχθηκε ότι είχε πολύ καλά αποτελέσματα.

Ειδικό σχολείο για ανήλικους μετανάστες (Μικρό σχολείο)

Σχολείο με έμφαση στη γλώσσα για μαθητές ηλικίας από 12 έως 18 ετών. Οι μαθητές μπορεί να έρχονται με γνώσεις είτε να είναι αναλφάβητοι από χώρες όπως π.χ. το Αφγανιστάν που δεν γνωρίζουν ούτε ανάγνωση ούτε γραφή. Το σχολείο αυτό έχει 10 τμήματα και οι μαθητές μένουν εδώ από 1 έως 2 χρόνια το πολύ και μετά φοιτούν σε κανονικό σχολείο μέχρι την ηλικία των 18 ετών. Διδάσκονται επίσης Γεωγραφία, Μαθηματικά και Γαλλικά. Το κύριο μάθημα είναι η Φλαμανδική γλώσσα. Οι μαθητές είναι χωρισμένοι σε τρεις ομάδες-τάξεις. Τα μαθήματα της Γεωγραφίας των Μαθηματικών και των Γαλλικών τα διδάσκονται στην προχωρημένη ομάδα-τάξη. Οι διδάσκοντες διδάσκουν περισσότερα από ένα γνωστικά αντικείμενα. Υπάρχει εκπαιδευτικός που υποστηρίζει και συμβουλεύει τους μαθητές αυτούς για 2 με 3 χρόνια μετά την αποφοίτηση τους από το σχολείο αυτό και τη μετάβαση τους στο κανονικό σχολείο. Συνήθως οι μαθητές αυτοί πηγαίνουν σε επαγγελματικό σχολείο λόγω του επιπέδου τους στη γλώσσα. Υπάρχει η δυνατότητα για τους μαθητές, που δεν ενδιαφέρονται πολύ για το σχολείο, να παρακολουθούν 2 μέρες το επαγγελματικό σχολείο και 3 μέρες να εργάζονται, οι μαθητές αυτοί παίρνουν βεβαίωση σπουδών και όχι ισότιμο απολυτήριο

Οι μαθητές που έχουν μεγάλες δυσκολίες στο μάθημα ειδικά στα πρώτα μαθήματα, υποστηρίζονται από εκπαιδευτικό του σχολείου, που είναι ειδικά επιφορτισμένος με αυτό το έργο.

Το ωράριο του σχολείου είναι από τις 9.30 έως τις 3.10 μμ με διάλειμμα για φαγητό, που φέρνουν από το σπίτι. Έχουν εργασίες για το σπίτι και τεστ κάθε 6 εβδομάδες. Η παρακολούθηση του σχολείου είναι υποχρεωτική, στην περίπτωση που το σχολείο αδυνατεί να τους πείσει να παρακολουθούν μαθήματα μέσω παραινέσεων προς τους ίδιους και προς τους κηδεμόνες τους τότε παρεμβαίνει εξωτερικός από το σχολείο θεσμός Ο θεσμός αυτός παρακολουθεί και συμβουλεύει τους γονείς και τους μαθητές, έχει ειδική μέριμνα και υποστήριξη για τους μαθητές που είναι στη χώρα χωρίς τους γονείς τους, τους παρέχει στέγη διατροφή και μέσα μετακίνησης προς και από το σχολείο. Παρέχεται και υποστήριξη στην κατ΄ οίκον μελέτη στο πως να διαβάζουν και στα μαθήματα που έχουν συνήθως δυσκολίες όπως είναι η Ιστορία. Όταν οι μαθητές αδυνατούν στη Φλαμανδική γλώσσα έχουν τη δυνατότητα να απαλλαχθούν από τα άλλα μαθήματα, οι μαθητές αυτοί υποστηρίζονται και με ειδικό εκπαιδευτικό υλικό.

Αξιολόγηση εκπαιδευομένων

Για την αξιολόγηση των εκπαιδευομένων στην γλώσσα αλλά και για τη δημιουργία του εκπαιδευτικού υλικού χρησιμοποιούνται τα ευρωπαϊκά στάνταρ, δηλαδή το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τις Γλώσσες: Μάθηση, Διδασκαλία, Αξιολόγηση (Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment, CEFR), που αποτελεί μια κατευθυντήρια γραμμή για να περιγράψει τα επιτεύγματα μαθητών ξένων γλωσσών σε όλη την Ευρώπη αλλά και σε άλλες χώρες.

Υποστήριξη νεο εισερχόμενων εκπαιδευτικών

Για τους νεοεισερχόμενους εκπαιδευτικούς έχουν σχεδιαστεί ειδικά επιμορφωτικά σεμινάρια. Τα σεμινάρια τα σχεδιάζουν και τα υλοποιούν οι σύμβουλοι του σχολείου σε συνεργασία με τον Διευθυντή. Στα σεμινάρια γίνεται γενική ενημέρωση για τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας του σχολείου και των προγραμμάτων που υλοποιεί. Παρακολουθούν μαθήματα έμπειρων εκπαιδευτικών, τους παρέχεται συμβουλευτική υποστήριξη και τα τελευταία χρόνια τους δίδεται

βιβλίο, που έχει σχεδιαστεί ειδικά για αυτόν το σκοπό.

Οι εκπαιδευτικοί αξιολογούνται από τους εκπαιδευόμενους ως προς τον βαθμό ικανοποίησης τους, αναφορικά με την τήρηση του ωραρίου και τη συνέπεια τους και από την επίσκεψη του συμβούλου στην τάξη, που γίνεται κατόπιν συνεννοήσεως. Ο εκπαιδευτικός προσλαμβάνεται από τον Διευθυντή του σχολείου και μετά από θετικές αξιολογήσεις μονιμοποιείται μετά από 4 ή 5 χρόνια. Ένας μόνιμος εκπαιδευτικός είναι σπάνιο να απολυθεί.

Σύμβουλος μαθητών

Στο εκπαιδευτικό σύστημα υπάρχει και ο θεσμός των συμβούλων των μαθητών. Οι σύμβουλοι των μαθητών είναι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν αλλά και υπηρετούν στο γραφείο των συμβούλων του σχολείου για την επίλυση θεμάτων, που απασχολούν τους εκπαιδευόμενους. Ο θεσμός αυτός είναι πολύ χρήσιμος, όπως μας αναφέρθηκε, γιατί συμβάλλει στην επίλυση των αιτημάτων των μαθητών και αποφορτίζει το κλίμα στην αίθουσα διδασκαλίας. Από την εφαρμογή του θεσμού, τα τελευταία χρόνια, ελαττώθηκαν σε μεγάλο βαθμό τα παράπονα των μαθητών. Μετά από αίτημα των μαθητών προς το σχολείο προγραμματίζεται συνάντηση προς συζήτηση και επίλυση του προβλήματος. Οι μαθητές λαμβάνουν γραπτώς ειδοποίηση για τη συνάντηση που αναφέρεται και το προς συζήτηση θέμα. Συνηθισμένα θέματα είναι τα αιτήματα των εκπαιδευόμενων για να παρακολουθήσουν πιο προχωρημένη τάξη, θέματα που αφορούν τις απουσίες τους, διαφωνία των μαθητών για το τμήμα κατάταξης μετά από το τεστ αξιολόγησης κλπ.

Πρωτοβάθμια εκπαίδευση

Οι μαθητές στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση έχουν ηλικία από 2,5 έως 5 ετών, που είναι το νηπιαγωγείο και από 5 έως 12 που είναι το Δημοτικό. Ο μέγιστος αριθμός ανά τμήμα είναι οι 24 μαθητές. Το σχολείο μπορεί να αποφασίζει πόσους μαθητές θα έχει η τάξη, π.χ. μία τάξη στο σχολείο είχε 10 μαθητές, γιατί υπήρχαν μαθητές με διαφορετικά επίπεδα.

Το σχολείο επιλέγει τι ώρα θα ξεκινούν τα μαθήματα στο χρονικό διάστημα από τις 8.15 έως 9.00 πμ. Το σχολείο που επισκεφθήκαμε είχε έναρξη στις 9.00πμ. Τα μικρά παιδιά, που έχουν έρθει πρόσφατα στη χώρα, είτε παιδιά μικτών γάμων που δεν γνωρίζουν τα Φλαμανδικά δεν παρακολουθούν απευθείας σε κανονική τάξη αλλά παρακολουθούν ειδικό τμήμα εκμάθησης της Φλαμανδικής γλώσσας, ώστε να μάθουν πρώτα τη γλώσσα. Η δασκάλα του τμήματος είτε έχει τα παιδιά αυτά σε χωριστή αίθουσα είτε είναι μαζί τους σε στην κανονική τους τάξη. Η δασκάλα του ειδικού τμήματος για τη γλώσσα δεν απασχολεί τα παιδιά όταν έχουν το αγαπημένο τους μάθημα που συνήθως είναι η γυμναστική ή η τέχνη. Το μάθημα γλώσσας στο ειδικό τμήμα γίνεται συνήθως με τη βοήθεια παιχνιδιών ανάλογα με την ηλικία των παιδιών. Η χρήση άλλων γλωσσών γίνεται μόνο στα εισαγωγικά μαθήματα με τα smart games και συνήθως για το πολύ μικρό χρονικό διάστημα προσαρμογής των μαθητών.

Οι μαθητές επιλέγονται στο κάθε σχολείο ανάλογα με τον τόπο διαμονής τους. Οι μαθητές που έχουν αδέλφια στο σχολείο προηγούνται στις έγγραφες.

Τριτοβάθμια εκπαίδευση

Στο Πανεπιστήμιο παρουσιάστηκε το πρόγραμμα, που εφαρμόζουν σε φοιτητές μελλοντικούς

εκπαιδευτικούς γλωσσικών μαθημάτων. Το πρόγραμμα ονομάζεται αυτοσυντηρούμενη μάθηση με διαχωρισμό σε τρία επίπεδα (Self-Sustained Learning The three -Field Model). Το πρόγραμμα αυτό ξεκίνησε πριν από 6 χρόνια, αρχικά είχε και πολλά αρνητικά στοιχεία που με την εμπειρία εφαρμογής ξεπεράστηκαν.

Η νέα προσέγγιση συνδέει: την Επικοινωνιακή διδασκαλία γλωσσών communicative language teaching (CLT), την αυτοσυντηρούμενη μάθηση self-sustained learning(SSL) και την εστίαση στην θεωρία focus-on-form (FonF) με την αξιοποίηση της λογοτεχνίας σε περιβάλλον ΤΠΕ. Το πρόγραμμα συνδιάζεται και με ευελιξία στον ρυθμό μελέτης των φοιτητών, έτσι μερικοί φοιτητές μπορούν να ολοκληρώσουν το μάθημα σε 13 εβδομάδες και ορισμένοι άλλοι σε 18 εβδομάδες ανάλογα με το χρόνο μελέτης που μπορούν να διαθέσουν για την ολοκλήρωση των εργασιών που τους ανατίθενται. Ο τρόπος αυτός είναι πιο ευέλικτος από την παραδοσιακή μέθοδο διδασκαλίας όπου το κύριο βάρος δίδεται στην παράδοση. Η προσέγγιση αυτή φαίνεται πιο ενδιαφέρουσα στους φοιτητές κατά μέσο όρο μελετούν 6 λογοτεχνικά βιβλία στο εξάμηνο σε περιβάλλον ΤΠΕ.

Στο σχήμα παρουσιάζεται πως γίνεται το κάθε στάδιο διδασκαλίας, οι φοιτητές συμμετέχουν στο κάθε στάδιο διαδοχικά. Στην προσέγγιση αξιοποιείται η παιδαγωγική μέθοδος της ανεστραμμένης τάξης καθώς και η ομαδοσυνεργατική μέθοδος.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ THINGLINK ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ THINGLINK ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Στο πλαίσιο των επιμορφωτικών βιωματικών σεμιναρίων Erasmus που έλαβαν χώρα στη Λισσαβώνα της Πορτογαλίας (σχολικό συγκρότημα «Agrupamento de Escolas de S. João da Talha») και στην πόλη Turnhout του Βελγίου (σχολικό συγκρότημα CVO Taxandria) κατά τα έτη 2015 και 2016 αντιστοίχως, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν και να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα χρήσης των νέων τεχνολογιών κατά την εκπαιδευτική διαδικασία.  Πληροφορήθηκαν και εστίασαν σε παραδείγματα καλών εκπαιδευτικών πρακτικών, με τη χρήση του διαδικτύου και συνειδητοποίησαν τη συμβολή των ΤΠΕ στη βελτίωση του καθημερινού διδακτικού περιβάλλοντος. Οι εκπαιδευόμενοι εξοικειώθηκαν επίσης με τη συνεργατική διδασκαλία και μάθηση υποστηριζόμενη από Η/Υ. Ένας από τους στόχους του προγράμματος ήταν και η διάχυση των αποτελεσμάτων του στη σχολική κοινότητα και η εφαρμογή των καλών πρακτικών του εξωτερικού στη διδακτική πράξη.

Κατά την παραμονή στα προαναφερθέντα σχολικά συγκροτήματα διαπιστώθηκε ότι οι εκπαιδευτικοί των αντίστοιχων χωρών αντιμετωπίζουν παρόμοιες  προκλήσεις με τους εκπαιδευτικούς της χώρας μας, δηλαδή μεγάλους αριθμούς μαθητών με ετερογενείς ομάδες μάθησης. Προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις νέες προκλήσεις οι εκπαιδευτικοί ως διαμεσολαβητές πλέον της γνώσης, εφαρμόζουν τη διαφοροποιημένη διδασκαλία σε όλα τα στάδια της εκπαιδευτικής πράξης κάνοντας ευρεία χρήση των νέων τεχνολογιών.

Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν ποικίλα λογισμικά που μπορούν να αξιοποιηθούν στη μαθησιακή διαδικασία ως διδακτικά εργαλεία. Τα εργαλεία αυτά είναι δωρεάν online λογισμικά, και αποτελούν εφαρμογές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο από τους μαθητές όσο και από τους εκπαιδευτικούς σε όλο το εύρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας και επιτρέπουν τη δημιουργική έκφραση και την αλληλεπίδραση των μαθητών. Οδηγούν στη μάθηση λαμβάνοντας υπόψη την πολυμορφία της σχολικής τάξης και προωθούν τη διερευνητική και συνεργατική μάθηση. Η συμβολή της χρήσης των εργαλείων των ΤΠΕ στο σχολείο παρέχει άμεση ανατροφοδότηση και ενθαρρύνει την αυτοδιόρθωση, μειώνει τη μονοτονία μίας εργασίας, ξεπερνά τις δυσκολίες των μαθητών και δίνει κίνητρα σε λιγότερο ικανούς μαθητές ή σε μαθητές με διαφορετικές μαθησιακές ανάγκες.

Ένα από τα εργαλεία που παρουσιάστηκαν στο πρόγραμμα ήταν το Web 2.0 εργαλείο Thinglink, μία εφαρμογή ιδιαίτερα απλή και εύχρηστη, η οποία παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας διαδραστικών ηλεκτρονικών εικόνων με κείμενο, εικόνα και βίντεο. Το εργαλείο αυτό δίνει τη δυνατότητα στο χρήστη με μία απλή εγγραφή (sign up) να ανεβάσει από τον υπολογιστή του ή από τον ιστό οποιαδήποτε φωτογραφία-εικόνα και να της προσθέσει δράση. Πατώντας την επιλογή edit tag μπορεί να βάλει σημαδάκια στην εικόνα και σε εκείνο το σημείο να εισάγει κείμενο, εικόνα, ή βίντεο. Γρήγορα, εύκολα, απλά.

Αξιοποιώντας τα χαρακτηριστικά του λογισμικού τόσοι οι εκπαιδευτικοί όσο και οι μαθητές μπορούν να δημιουργήσουν κολάζ από εικόνες και σε κάθε τμήμα του κολάζ να προσθέσουν συνδέσμους με πολυμεσικό υλικό. Ο εύκολος και παιγνιώδης τρόπος κατασκευής των διαδραστικών αφισών, οι δυνατότητες που προσφέρει για τη διαμόρφωση ενός συνεργατικού διερευνητικού μαθησιακού περιβάλλοντος, καθώς επίσης και οι δυνατότητες αξιοποίησής του στη διαδικασία παροχής ανατροφοδότησης στους μαθητές ήταν οι λόγοι που με ώθησαν στην  ενσωμάτωσή του στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ο συνδυασμός κειμένου, κινούμενων εικόνων, ήχου, βίντεο, ελκύει και ενθουσιάζει τα παιδιά, ενεργοποιεί τη σύνδεση ανάμεσα στην τεχνολογία και στο γνωστικό αντικείμενο αλλά παράλληλα, κινητοποιεί την ενεργή συμμετοχή τους και εμπλουτίζει τον ενθουσιασμό τους για τη μάθηση.

Αρχικά, το εργαλείο χρησιμοποιήθηκε διερευνητικά στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας της Α΄ Λυκείου στην ενότητα  «Διάλογος- Προϋποθέσεις για την επιτυχία ενός διαλόγου/μιας συνομιλίας». Οι διδακτικοί στόχοι της συγκεκριμένης ενότητας είναι οι μαθητές: α) να κατανοήσουν εναργώς τις συνθήκες υπό τις οποίες ένας διάλογος άλλοτε αποβαίνει αποτελεσματικός και άλλοτε ατελέσφορος, β) να διαπιστώσουν τη συνεισφορά του διαλόγου στις διαπροσωπικές και συλλογικές σχέσεις και γ) να υιοθετήσουν τέτοιες στάσεις και συμπεριφορές απέναντι στους συζητητές τους, ούτως ώστε να προάγουν τον υγιή και γόνιμο διάλογο που διεξάγεται μέσα σε ένα δημοκρατικό κλίμα με σεβασμό στις αντιλήψεις και στη διαφορετικότητα των άλλων.

Για την παρουσίαση του μαθήματος έγινε χρήση του λογισμικού powerpoint. Στο πλαίσιο λοιπόν της διαδικασίας παροχής ανατροφοδότησης στους μαθητές ενσωματώθηκε στην παρουσίαση μια διαδραστική ηλεκτρονική αφίσα κατασκευασμένη με το εργαλείο thinglink. (Μεταβείτε στην παρουσίαση ακολουθώντας τον παρακάτω υπερσυνδέσμο) http://www.slideshare.net/tsakalilia1971/ss-72094567

Οι μαθητές ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στον νέο αυτόν τρόπο παρουσίασης και επεξεργασίας του μαθήματος. Παρακολούθησαν με ενδιαφέρον το μάθημα και θέλησαν να πληροφορηθούν για τον τρόπο λειτουργίας του συγκεκριμένου λογισμικού. Αρκετοί μαθητές μάλιστα εκδήλωσαν την επιθυμία να χρησιμοποιήσουν το εργαλείο αυτό και στα προϊόντα της τελικής αξιολόγησή τους στο αντίστοιχο μάθημα. Διαπιστώθηκε λοιπόν ότι μέσα από καινούργια περιβάλλοντα μάθησης με τη χρήση των ΤΠΕ οι μαθητές διαμορφώνουν θετική στάση για την εκπαιδευτική διαδικασία.

Η θετική ανταπόκριση των μαθητών στην εφαρμογή του εργαλείου thinglink  στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, αποτέλεσε την αφετηρία για μια νέα απόπειρα αξιοποίησής του στα πλαίσια τώρα της ενότητας «Κλασική εποχή-Το έργο του Μ. Αλεξάνδρου» στο μάθημα της Ιστορίας Α΄ Λυκείου. Η εκπαιδευτικός μετέβη στον υπερσύνδεσμο https://www.thinglink.com/scene/885907973556142080 και οι μαθητές περιηγήθηκαν στην «αφίσα» του μαθήματος.

Στη διαδραστική αυτή αφίσα ενσωματώθηκαν πληροφορίες και εικόνες από την ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια, ένας διαδραστικός χάρτης με τις κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου από τον δικτυακό τόπο «Ελληνικός Πολιτισμός», το ντοκιμαντέρ «Μέγας Αλέξανδρος-Μεγάλοι Έλληνες του BBC» και το powerpoint του Κώστα Μπακάλη «4. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ». Για άλλη μια φορά οι μαθητές ανταποκρίθηκαν θετικά στην εφαρμογή του εργαλείου thinglink στην εκπαιδευτική πράξη, γεγονός που ενθάρρυνε την υποφαινόμενη να αξιοποιήσει το λογισμικό αυτό σε όλο το εύρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Κατόπιν συζητήσεως στην τάξη, οι μαθητές αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν το εργαλείο αυτό στα προϊόντα της τελικής αξιολόγησής τους στην ενότητα «Κλασική εποχή 480-323 π.Χ.».

Αρχικά οι μαθητές εξοικειώθηκαν με τη λειτουργία του εργαλείου. Χωρίστηκαν σε ομάδες και σύμφωνα με τις αρχές της διαφοροποιημένης μάθησης, η κάθε ομάδα, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα της, επέλεξε και το θέμα της εργασίας της (1^η Διδακτική ώρα).

Στη συνέχεια (2^η διδακτική ώρα) αναζήτησαν υλικό για την εκπόνηση της εργασίας τους, ανατρέχοντας τόσο στο σχολικό τους βιβλίο όσο και στο διαδίκτυο. Καθώς ο ρόλος της εκπαιδευτικού ήταν καθοδηγητικός, οι μαθητές λειτούργησαν διερευνητικά, με κριτική σκέψη και ομαδικό πνεύμα. Έμαθαν να αυτενεργούν και αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, να συνεργάζονται και να χρησιμοποιούν εναλλακτικούς τρόπους εύρεσης πληροφοριών, οι οποίες λόγω του βιωματικού και εποπτικού τρόπου πρόσληψής τους αποκτούν σύντομα τον χαρακτήρα των γνώσεων. Αξίζει να σημειωθεί ακόμη ότι μέσα από την επεξεργασία πολυτροπικού υλικού και τη διασύνδεση τους με ποικίλες ιστοσελίδες, οι μαθητές μπόρεσαν να γνωρίσουν ποικίλες μεθόδους αναζήτησης της γνώσης, καθώς και να συνδέσουν τη μάθηση με τις πηγές της.

Το παραγόμενο προϊόν κάθε ομάδας παρουσιάστηκε στην ολομέλεια της τάξης (3^η διδακτική ώρα). Ακολούθησε συζήτηση και σχολιασμός των εργασιών τους. Στη συνέχεια οι μαθητές κατανοώντας τα οφέλη της ομαδοσυνεργατικής και διερευνητικής μάθησης με τη χρήση των εργαλείων των ΤΠΕ, εκδήλωσαν την επιθυμία να εργαστούν αναλόγως και στις επόμενες ενότητες του μαθήματος. Τέλος,  έχοντας πλέον εξοικειωθεί με το περιβάλλον εργασίας του thinglink, ενδιαφέρθηκαν να το αξιοποιήσουν περαιτέρω στις «Δημιουργικές Εργασίες» που σύντομα θα κληθούν να εκπονήσουν. Κάποιες ομάδες μάλιστα πρότειναν στα πλαίσια των δημιουργικών εργασιών να εξελίξουν τις αφίσες που κατασκεύασαν στη παρούσα φάση, είτε ενσωματώνοντας νέες πληροφορίες-συνδέσμους σ΄ αυτές, είτε δημιουργώντας νέες αφίσες που στη συνέχεια θα προστεθούν-ενσωματωθούν  στις προ υπάρχουσες.

Αντιπροσωπευτικά δείγματα της εργασίας των μαθητών ανά ομάδες  παρουσιάζονται στους παρακάτω συνδέσμους:

ΟΜΑΔΑ Α  (Ο Περικλής του Ξανθίππου ο Χολαργεύς)

https://www.thinglink.com/scene/886228415521226754

ΟΜΑΔΑ Β  (Κλασική εποχή- κολάζ διαδραστικών αφισών)

https://www.thinglink.com/scene/887382118626230273

ΟΜΑΔΑ Γ (Ο Πελοποννησιακός πόλεμος)

https://www.thinglink.com/scene/885963039508004867

ΟΜΑΔΑ Δ (Αλέξανδρος ο Μέγας της Μακεδονίας)

htts://www.thinglink.com/scene/885969403433189379

Κατά τη διεξαγωγή των παραπάνω δραστηριοτήτων προωθήθηκε η συνεργατική και ομαδοσυνεργατική μάθηση. Οι μαθητές απέκτησαν δεξιότητες στη χρήση των εργαλείων των ΤΠΕ και παρήγαγαν πρωτότυπα πολυτροπικά κείμενα προϊόντα προσωπικής έρευνας. Η χρήση των πολυτροπικών κειμένων και η εφαρμογή της διαφοροποιημένης διδασκαλίας δημιούργησε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον ευέλικτο, ικανό να υποστηρίξει όλους τους μαθητές ανεξαρτήτως μαθησιακής ετοιμότητας και επιδόσεων.

Συμπερασματικά, οι ΤΠΕ αξιοποιούμενες κατάλληλα, μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, δημιουργώντας περιβάλλοντα μάθησης που αφενός μεν προάγουν τη συλλογικότητα και τη συνεργασία μεταξύ των μαθητών, αφετέρου δε κινητοποιούν το ενδιαφέρον και τη συμμετοχικότητά τους στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Η αξιολόγηση της διαδικασίας

Οι μαθητές επέδειξαν όχι μόνο σοβαρότητα και ωριμότητα στην εκτέλεση των παραπάνω δραστηριοτήτων, αλλά και υπερβολικό ζήλο. Ενισχύθηκε η θετική στάση τους απέναντι στις ΤΠΕ και επιτεύχθηκε η επανατροφοδότηση της ενότητας «η κλασική εποχή» με τον πιο ευχάριστο και παιγνιώδη τρόπo. Οι μαθητές ένιωσαν ιδιαίτερη ικανοποίηση που έμαθαν σε σύντομο χρονικό διάστημα να χειρίζονται με άνεση ένα νέο λογισμικό, το οποίο τους κίνησε μάλιστα το ενδιαφέρον και για περαιτέρω προσωπικές δημιουργίες.

 H κάθε ομάδα ανάλογα με τα ενδιαφέροντά της, επέλεξε και το θέμα της εργασίας της. Το δυναμικό και  καινοτόμο ψηφιακό περιβάλλον του ThingLink κινητοποίησε την επιθυμία των μαθητών για τη διερεύνηση ποικίλων θεμάτων της κλασικής περιόδου. Κατά την υλοποίηση των παραπάνω δραστηριοτήτων οι μαθητές μπόρεσαν:

·         να εμβαθύνουν στα γεγονότα της κλασικής εποχής

·         να γνωρίσουν τη ζωή και το έργο των μεγάλων προσωπικοτήτων της αντίστοιχης περιόδου

·         να συλλάβουν το ιστορικό παρελθόν ως ολότητα, ως συνάρθρωση των ποικίλων πεδίων της ανθρώπινης δραστηριότητας

·         να συνθέσουν και να παρουσιάσουν με τρόπο ολοκληρωμένο και διεξοδικό ιστορικά θέματα

·         να αναλύσουν  ιστορικά δεδομένα και να τα αξιοποιήσουν για τη βαθύτερη κατανόηση του ιστορικού παρελθόντος

·         να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας και ομαδικότητας κατά τη μαθησιακή διαδικασία

·         να αναπτύξουν και να αξιοποιήσουν δεξιότητες για αναζήτηση, χρήση, αξιολόγηση πληροφοριών από το διαδίκτυο

·         να αποκομίσουν τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη από τον συνδυασμό μάθησης, συνεργασίας και χρήσης των ΤΠΕ.

 

Εν κατακλείδι, το λογισμικό ThingLink  αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο διδασκαλίας, γιατί ενσωματώνει ποικιλία θεμάτων, την πολυαισθητηριακή επεξεργασία θεμάτων έναντι της παραδοσιακής διδασκαλίας αυτών, μοναδικές εναλλακτικές αξιολογήσεις και διαφοροποιημένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες.

Η δημιουργική και πολυμεσική φόρμα του ThingLink κρατά τους μαθητές απασχολημένους με το περιεχόμενο του μαθήματος, και κινητοποιεί την επιθυμία τους να εξερευνήσουν θέματα για τα οποία μπορεί προηγουμένως να έδειχναν μικρότερο ενδιαφέρον. Ενθαρρύνει τον ψηφιακό γραμματισμό και ενισχύει την ανεξάρτητη δημιουργική έκφραση, τη θετική σχέση μαθητή-δασκάλου και την ομαδοσυνεργατική μάθηση.

Οι διαδραστικές εικόνες που δημιουργούνται δεν μπορούν να αποθηκευτούν στον υπολογιστή. Αντίθετα, μπορούν να διαμοιραστούν μέσω κοινωνικών δικτύων και υπερσυνδέσμου, αλλά και να ενσωματωθούν σε κάποια ιστοσελίδα ή blog από όπου μπορούν να έχουν  πρόσβαση οι μαθητές μας.

Εργασία στη Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Λυκείου στη θεματική ενότητα "Ρατσισμός"

 Το πρόγραμμα ERASMUS+  που παρακολουθήσαμε στο Turnhout του Βελγίου αφορούσε την ενσωμάτωση των μεταναστών και προσφύγων στη βελγική κοινωνία. Πιο συγκεκριμένα, ενημερωθήκαμε  για τους τρόπους, με τους οποίους οι ομάδες αυτές ενδυναμώνονται αναπτύσσοντας γνώσεις, όπως είναι η εκμάθηση της φλαμανδικής γλώσσας, στην οποία επικοινωνεί η πλειοψηφία της κοινωνίας όπου ζουν, καθώς και δεξιότητες. Επίσης,  πληροφορηθήκαμε πώς οι ομάδες αυτές εντάσσονται στην κοινωνία, κατανοούν το κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό σύστημα της χώρας στην οποία ζουν, κοινωνικοποιούνται, αναγνωρίζονται ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας και αναπτύσσουν την αυτοεκτίμησή τους.  Λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη σημασία που έχει σήμερα για την ελληνική κοινωνία, η οποία λόγω της προσφυγικής κρίσης καθίσταται ολοένα και περισσότερο πολυπολιτισμική, η παροχή διαπολιτισμικής αγωγής, σχεδίασα κάποιες δραστηριότητες στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας της Β΄ Λυκείου, και συγκεκριμένα στη θεματική ενότητα «Ρατσισμός».  

Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και αναζήτησαν υλικό σχετικά με τις μορφές του ρατσισμού, τα ιστορικά παραδείγματα των φυλετικών διακρίσεων, την αναζωπύρωση των ρατσιστικών αντιλήψεων στην εποχή μας. Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε συζήτηση στην τάξη, στη διάρκεια της οποίας προβληματίστηκαν και κατέθεσαν τις ιδέες τους για τα αίτια που προκαλούν τον ρατσισμό και τις συνέπειές του και, επίσης, διατύπωσαν προτάσεις για τον περιορισμό του αρνητικού αυτού φαινομένου. Μετά τη συζήτηση, σε ξεχωριστή διδακτική ώρα εργάστηκαν πάλι σε ομάδες χρησιμοποιώντας το λογισμικό GLOGSTER, προκειμένου να δημιουργήσουν διαδικτυακές αφίσες. Τελικά δημιουργήθηκαν τρεις διαδικτυακές αφίσες αναφορικά με το κοινωνικό πρόβλημα του ρατσισμού. Οι αφίσες αυτές περιέχουν κείμενο, εικόνες και βίντεο, που οι μαθητές άντλησαν από το υλικό που είχαν συγκεντρώσει στην πρώτη φάση της εργασίας τους. Για την εύρεση αυτού του υλικού χρησιμοποίησαν σε πολύ μεγάλο βαθμό το Διαδίκτυο. Πρέπει να σημειωθεί ότι στο επιμορφωτικό σεμινάριο στο Βέλγιο ενημερωθήκαμε επίσης στο θέμα της χρήσης των νέων τεχνολογιών κατά την εκπαιδευτική διαδικασία. Το GLOGSTER είναι ένα από τα λογισμικά που μας παρουσιάστηκαν εκεί. Επιπλέον, διδαχθήκαμε πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε υλικό από το Διαδίκτυο, προκειμένου να εφαρμόσουμε αντιρατσιστικές τεχνικές στην τάξη.

Στόχος των δραστηριοτήτων αυτών ήταν να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές απέναντι στο κοινωνικό πρόβλημα του ρατσισμού, ώστε να επιδεικνύουν σεβασμό και ανεκτικότητα απέναντι σε άτομα διαφορετικής εθνικότητας ή σε άτομα που προέρχονται από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Ακόμη, επειδή πλέον στους μαθητές συμπεριλαμβάνονται και παιδιά μεταναστών από άλλες χώρες, έκρινα πως οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να ισχυροποιήσουν τους δεσμούς μεταξύ των μαθητών μου και να συμβάλουν στον περιορισμό τυχόν συγκρούσεων ανάμεσα σε παιδιά με εθνοπολιτισμικές διαφορές. Η ανάπτυξη κλίματος επικοινωνίας, αλληλοκατανόησης, ενσυναίσθησης και εμπιστοσύνης ανάμεσα σε μαθητές διαφορετικής κοινωνικής και πολιτισμικής προέλευσης αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση, ώστε να δημιουργηθεί θετικό κλίμα για τη μάθηση. Οι μαθητές ανταποκρίθηκαν θετικά στην όλη διαδικασία, όπως φάνηκε από τη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε μετά την αρχική συγκέντρωση υλικού για τον ρατσισμό αλλά και από το ενδιαφέρον που επέδειξε η κάθε ομάδα για τη δημιουργία της σχετικής αφίσας. Επίσης, πρότειναν τη δημοσίευση των εργασιών τους στην ιστοσελίδα του σχολείου, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν πάνω στο ζήτημα και οι υπόλοιποι μαθητές του σχολείου.

Επιπλέον, στόχος ήταν να εξοικειωθούν οι μαθητές με την ομαδική εργασία, συνειδητοποιώντας παράλληλα και την αξία της. Λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνιογνωστικές θεωρίες μάθησης των L. Vygotsky,  Doise και Mugny, οι οποίες εξαίρουν το ρόλο που διαδραματίζει στη μάθηση ο κοινωνιοπολιτισμικός παράγοντας, δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενθάρρυνση της συνεργασίας και αλληλεπίδρασης μεταξύ των μαθητών. Συγκεκριμένα, με δεδομένο ότι η γνώση δεν κατασκευάζεται μέσα σε ένα πολιτισμικό και επικοινωνιακό «κενό», μαθητές με κοινωνικοπολιτισμικές διαφορές κλήθηκαν να εργαστούν ομαδικά για τη διεκπεραίωση των δραστηριοτήτων. Αξίζει επίσης να τονιστεί ότι οι μαθητές καθοδηγήθηκαν προς μια ανακαλυπτική πορεία μάθησης(ανακαλυπτική μάθηση J.Bruner) , ώστε να ενισχυθεί η πρωτοβουλία και η αυτενέργειά τους. Ακόμη, βασική επιδίωξη ήταν να συνηθίσουν στη διερεύνηση και επιλογή πληροφοριών μέσα από το υλικό που προσφέρει το διαδίκτυο και, κυρίως, να μάθουν να αξιολογούν το πληροφοριακό υλικό που εντοπίζουν. Οι μαθητές, εξάλλου, ασκήθηκαν στο να αναζητούν στο διαδίκτυο υλικό (φωτογραφίες, μουσική, ήχους) που να ταιριάζει στην εργασία τους. Επειδή οι μαθητές έμαθαν να κατασκευάζουν διαδικτυακές αφίσες, οι οποίες εκτός από κείμενο περιλαμβάνουν εικόνες και ήχο (βίντεο), πρέπει να γίνει λόγος για την αξία της πολυτροπικότητας. Σύμφωνα με τη θεωρία της πολυτροπικότητας το κείμενο δε σηματοδοτείται μόνο με τον τρόπο που χρησιμοποιείται η γλώσσα αλλά και η εικόνα, οι κιναισθητικές πράξεις, ο ήχος, τα τυπογραφικά μέσα  που συνοδεύουν το κείμενο. Ο λόγος σχεδόν πάντα αναπτύσσεται παράλληλα με άλλα σημειωτικά μέσα. Η κατανόηση της πολυτροπικότητας από τους μαθητές είναι αναγκαία, διότι το νόημα παράγεται με τρόπους που είναι όλο και περισσότερο πολυτροπικοί, στους οποίους οι γραπτοί – γλωσσικοί τρόποι νοήματος είναι αναπόσπαστο μέρος των οπτικών, ακουστικών και χωρικών τύπων νοήματος. Παράλληλα, στο χώρο της εκπαιδευτικής τεχνολογίας αναπτύσσεται η τάση της αξιοποίησης του υπολογιστή ως αναπαραστατικού μέσου για έκφραση των μαθητών. Έτσι οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τη δική τους εργασία αξιοποιώντας εργαλεία που επιτρέπουν την εύκολη επιλογή τυπογραφικών χαρακτήρων, την οπτικοποίηση, την εισαγωγή ήχου, κίνησης. Οι μαθητές μπορούν να προσθέσουν, να βελτιώσουν, να αναθεωρήσουν και τέλος να δημοσιοποιήσουν την εργασία τους. Λειτουργούν δηλαδή ως δημιουργοί και όχι μόνο ως αναγνώστες. 

Στους παρακάτω συνδέσμους υπάρχουν οι τρεις διαδικτυακές αφίσες. 

http://edu.glogster.com/glog/rasicm1/279vmnnshii

 http://edu.glogster.com/glog/racism-2/2mxqhfbikdl  

 http://edu.glogster.com/glog/racism-3/2q7ijtsjhmb   

Αξιολόγηση των δραστηριοτήτων
       Οι  μαθητές έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη θεματική ενότητα "Ρατσισμός" και μάλιστα εξέφρασαν την άποψη πως ήταν η καταλληλότερη ενότητα για να διοργανωθούν κάποιες επιπλέον δραστηριότητες. Δήλωσαν ευαισθητοποιημένοι για τα καθημερινά παραδείγματα αναζωπύρωσης του αρνητικού αυτού φαινομένου καθώς και για την ανάγκη δημιουργίας κλίματος ανεκτικότητας, αλληλεγγύης, συνεργασίας, ενσυναίσθησης μέσα σε μία σχολική τάξη που περιλαμβάνει μαθητές διαφορετικής κοινωνικής και πολιτισμικής προέλευσης. Ο προβληματισμός και η κινητοποίησή τους τους οδήγησε στο να επιδείξουν ιδιαίτερο ζήλο κατά τη συλλογή του σχετικού υλικού. Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες ήταν και οι προτάσεις τους για την αντιμετώπιση των διάφορων μορφών ρατσιστικής συμπεριφοράς που εκδηλώνονται μεταξύ νέων με εθνοπολιτισμικές διαφορές μέσα σε μια σχολική μονάδα.Τόνισαν μάλιστα πως σε τέτοιου είδους δράσεις με θέμα τον ρατσισμό πρέπει να λαμβάνει μέρος το σύνολο των μαθητών του σχολείου, ώστε να επέλθουν πραγματικές αλλαγές στις μεταξύ τους σχέσεις. Αυτό, κατά τη γνώμη τους, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για σχολεία όπου φοιτούν παιδιά μεταναστών ή προσφύγων.
          Όσον αφορά το λογισμικό GLOGSTER που χρησιμοποιήθηκε για να κατασκευαστούν οι διαδικτυακές αφίσες, οι μαθητές θεώρησαν τη χρήση του σχετικά εύκολη ενώ παράλληλα δήλωσαν πως η συγκεκριμένη δραστηριότητα κατέστησε το μάθημα πιο ενδιαφέρον κι ευχάριστο. Αξίζει να τονιστεί πως κατά τη δημιουργία αφίσας ενεργοποιήθηκαν και μαθητές που επιδεικνύουν αδιαφορία κατά την παραδοσιακή διδασκαλία, στοιχείο που αποδεικνύει ότι η χρήση νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση  μπορεί να εμπλουτίσει ευεργετικά το μάθημα και να κινητοποιήσει το ενδιαφέρον ενός μεγάλου αριθμού μαθητών.
               Οι δραστηριότητες αυτές έχουν δυνατότητες επέκτασης, καθώς θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος ενός ευρύτερου σεναρίου με θέμα τον ρατσισμό ή ενός project. Το λογισμικό GLOGSTER θα μπορούσε ακόμη να χρησιμοποιηθεί και για τον εμπλουτισμό των δημιουργικών εργασιών που καλούνται να συνθέσουν πλέον οι μαθητές του Λυκείου, καθώς η δημιουργία αφίσας μπορεί να ολοκληρωθεί με ευκολία σε μικρό χρονικό διάστημα.
                                                                                                             Χατζηζήση Ελένη

Σεβασμός στη διαφορετικότητα!

Kατά την παραμονή μας στην πόλη Turnhout στο Βέλγιο επισκεφθήκαμε το σχολικό συγκρότημα CVO Taxandria,  ένα πολύγλωσσο και πολυπολιτισμικό σχολείο ενηλίκων, όπου ο σεβασμός στη διαφορετικότητα είναι αναγκαίο δομικό στοιχείο όλων των μαθησιακών διαδικασιών.



Κατά τη διάρκεια της επιμόρφωσής μας διαπιστώσαμε ότι στα συγκεκριμένα  εκπαιδευτικά ιδρύματα είχε δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην διαμόρφωση του χώρου με στόχο την αποδοχή της διαφορετικότητας. Ο χώρος εκπαίδευσης αποτελεί θεμέλιο και βασικό εργαλείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Συμβάλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση της κατάλληλης παιδαγωγικής ατμόσφαιρας, ενεργοποιεί τους μαθητές, τους ενθαρρύνει να εμπλακούν στη μαθησιακή διαδικασία και μετατρέπει το σχολικό κτίριο σε έναν οικείο και φιλικό χώρο δημιουργίας, ατομικής και ομαδικής έκφρασης. Κατά την παραμονή μας στο σχολικό συγκρότημα, είχαμε την ευκαιρία να  παρατηρήσουμε, να καταγράψουμε και να  ενημερωθούμε για καλές πρακτικές σχετικά με τη διαμόρφωση του χώρου εκπαίδευσης.

Η θετική προς τη διαφορετικότητα ατμόσφαιρα μας υποδέχτηκε από την είσοδό μας στο χώρο υποδοχής του εκπαιδευτικού ιδρύματος, που ήταν διακοσμημένος  με πορτραίτα προηγούμενων και τωρινών μαθητών διαφόρων εθνικοτήτων. Τα πορτραίτα αυτά συνδυάζονταν στη διακόσμηση του χώρου υποδοχής με έργα τέχνης ανάλογης θεματολογίας. Οι συγκεκριμένες επιλογές στο χώρο υποδοχής μαθητών και επισκεπτών, δημιουργούσαν αμέσως ένα κλίμα αποδοχής κάθε μαθητή ανεξαρτήτου εθνικότητας, γλώσσας, φυλής, κοινωνικής τάξης. Κάθε επισκέπτης διαμόρφωνε αυτόματα την πεποίθηση ότι το συγκεκριμένο σχολείο μπορεί να αποτελέσει σωστή επιλογή μόρφωσης και ενσωμάτωσης στην τοπική κοινωνία για τον οποιονδήποτε.

 

Ενδιαφέρουσα πινελιά στο χώρο υποδοχής ήταν η ύπαρξη δύο μεγάλων οθονών όπου προβάλλονταν συνεχώς χρήσιμες πληροφορίες για κάθε νέο μαθητή, τόσο σχετικά με το σχολείο (εγγραφή, δίδακτρα, ωράριο κ.ά.), όσο και με πρακτικά θέματα της καθημερινότητας (χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς, συναλλαγές κ.ά.).

Φεύγοντας από το χώρο υποδοχής και κατευθυνόμενοι στον πρώτο όροφο όπου βρίσκονταν τα γραφεία των εκπαιδευτικών και του διοικητικού προσωπικού, την προσοχή μας μαγνήτισαν οι πόρτες των τάξεων διδασκαλίας, οι οποίες εξωτερικά ήταν διακοσμημένες με στοιχεία από διάφορες χώρες  , όπως σημειώματα που έγραφαν " καλώς ήρθατε " σε διάφορες γλώσσες ή κάρτες που απεικόνιζαν ανθρώπους με παραδοσιακές ενδυμασίες από διάφορα μέρη της Γης. Κυριολεκτικά, ένα κολάζ πολυπολιστισμικότητας και πολυγλωσσίας, το οποίο ενίσχυε το αίσθημα σεβασμού και αποδοχής που είχαμε ήδη νιώσει.

 

 

Το κολάζ πολυπολιτισμικότητας και πολυγλωσσίας συνεχίστηκε στο εσωτερικό των τάξεων υπήρχαν διάφορα στοιχεία που σκοπό είχαν την αποδοχή της διαφορετικότητας. Οι μαθητές που προέρχονταν από διάφορες χώρες προέλευσης έφτιαχναν ο καθένας από ένα προφίλ σε ένα χαρτόνι με την φωτογραφία τους, το όνομά τους και αρκετές ακόμα πληροφορίες, όπως τα ενδιαφέροντα, οι κλίσεις και οι δεξιότητές τους. Μας εντυπωσίασε το γεγονός ότι μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τη μητρική τους γλώσσα σε όσα έγραφαν. Αυτά τα πρωτότυπα χαρτόνια-ταυτότητες,  κρεμασμένα το ένα δίπλα στο άλλο, παρέμεναν στη τάξη διδασκαλίας για όσο χρονικό διάστημα οι συγκεκριμένοι μαθητές έκαναν μάθημα εκεί.

Από τα υπόλοιπα διακοσμητικά και χρηστικά στοιχεία στις σχολικές αίθουσες, ήταν εμφανές ότι κάθε μαθητής μοιραζόταν, με κάθε ευκαιρία, τη διαφορετικότητά του με τους συμμαθητές και τους εκπαιδευτικούς τους. Μοιράζονταν συνεχώς πληροφορίες,  εμπειρίες, ήθη και έθιμα από τη χώρα προέλευσής τους. Για παράδειγμα, σε όλες τις τάξεις υπήρχε παγκόσμιος χάρτης, με τη  βοήθεια του οποίου οι μαθητές μπορούσαν να δείξουν, να συζητήσουν και να απαντήσουν στις απορίες των συμμαθητών τους για τη χώρα προέλευσης τους. 

Αρκετές από αυτές τις καλές πρακτικές αποφασίσαμε να τις εφαρμόσουμε και στο σχολείο μας, στο 4ο ΓΕΛ Ρόδου. Στο νησί της Ρόδου, λόγω της τουριστικής κίνησης, υπάρχουν πολλοί μικτοί γάμοι καθώς και πολλές οικογένειες μεταναστών που επέλεξαν το νησί για την εγκατάστασή τους. Αρκετοί από τους μαθητές μας προέρχονται από τέτοιες οικογένειες και νιώθουν έντονο το στοιχείο της διαφορετικότητάς τους, η οποία πηγάζει από το μίγμα της ελληνικής κουλτούρας και της κουλτούρας των γονιών τους.

Για τη δοκιμαστική εφαρμογή των πρακτικών αυτών επιλέχθηκε η διαμόρφωση μιας σχολικής αίθουσας ενός τμήματος της Α λυκείου κατά τη διάρκεια του μαθήματος της Πολιτικής Παιδείας. Για την καταγραφή των στάσεων των μαθητών ως προς τη διαφορετικότητα, πριν και μετά την εφαρμογή, εφαρμόσαμε τη διδακτική τεχνική της συνέντευξης.

Η συγκεκριμένη σχολική αίθουσα κρίθηκε κατάλληλη για την εφαρμογή για δύο λόγους. Πρώτον, χρησιμοποιήθηκε πρόσφατα ως αίθουσα μαθημάτων και δεν είχε κανένα στοιχείο διακόσμησης και δεύτερον, φιλοξενούσε μαθητές της Α' τάξης που μόλις είχαν εγγραφεί στο σχολείο για την τρέχουσα σχολική χρονιά και ακόμα διαμόρφωναν τις μεταξύ τους φιλικές και συνεργατικές σχέσεις.

 

 

Στάδια εφαρμογής

Πρώτη μέρα-φάση ευαισθητοποίησης και ενεργοποίησης: Οι μαθητές μπαίνοντας στην τάξη αντίκρισαν στον πίνακα κολλημένη την φωτογραφία μιας γυναίκας που φορούσε μπούργκα. 

Αντικρίζοντας τη εκδήλωναν αποδοκιμασία ή φόβο για αυτό που έβλεπαν, ήταν αρνητικοί και βέβαιοι ότι μια κακιά γυναίκα κρύβεται πίσω από αυτή τη μαντήλα. Οι συνεντεύξεις των μαθητών έδειξαν ότι ελάχιστα αποδέχονταν τη διαφορετικότητα στην εμφάνιση της συγκεκριμένης γυναίκας και αρκετοί εκδήλωσαν έντονο φόβο για κάθε τι που δεν τους ήταν γνώριμο από την καθημερινότητά τους. Στο τέλος του μαθήματος και αφού ολοκληρώθηκαν οι συζητήσεις/συνεντεύξεις, οι μαθητές προθυμοποιήθηκαν να κάνουν έρευνα στον ελεύθερο χρόνο τους και να μαζέψουν πληροφορίες για τις γυναίκες που φοράνε μπούργκα.

 

Δεύτερη μέρα-παρουσίαση πληροφοριών και οργάνωση δράσης: Οι μαθητές παρουσίασαν στην τάξη  τις πληροφορίες που συγκέντρωσαν. Δε δίστασαν να παραδεχτούν ότι η φωτογραφία δεν τους φόβιζε πια και ότι επιθυμούν να την αφήσουν κολλημένη στον τοίχο. Συμφώνησαν να συλλέξουν και να φέρουν και άλλες φωτογραφίες από διάφορα μέρη της γης και διάφορους πολιτισμούς. Κάθε φωτογραφία συνοδεύτηκε από παρουσίαση πληροφοριών από τους μαθητές.

Στο σημείο αυτό θεωρώ σκόπιμο να αναφέρω την αντίδραση αρκετών μαθητών στη φωτογραφία του τούρκου Πρωθυπουργού. Αν και αρχικά δυσανασχέτησαν στην τοποθέτησή της στον τοίχο της αίθουσας μεταφέροντας στην ομάδα προϋπάρχουσες αντιλήψεις και στερεότυπα από τον οικογενειακό και τον κοινωνικό περίγυρο, ύστερα από έναν εποικοδομητικό  διάλογο αναγνωρίστηκε από όλη η τάξη συμφώνησε ότι η φωτογραφία του μπορεί να μπει στον τοίχο.

 

Τρίτη μέρα - διακόσμηση της σχολικής αίθουσας/υλοποίηση: αποφασίσαμε να φέρουμε χαρτόνια και να γράψουμε στην πόρτα εξωτερικά "καλώς ορίσατε" ενώ εσωτερικά "αντίο" σε διάφορες γλώσσες. Αυτός είναι ο τρόπος που επέλεξαν οι μαθητές για να δηλώσουν ότι στην  τάξη μας είναι ευπρόσδεκτοι όλοι. 

Η διαδικασία διακόσμησης της τάξης με θέμα τη διαφορετικότητα εκτός από διδακτική ήταν και πολύ διασκεδαστική για τα παιδιά καθώς συνοδεύτηκε από ένα παιχνίδι ρόλων. Κάποιοι μαθητές έκαναν τους μετανάστες ή τους πρόσφυγες και τα υπόλοιπα τους υποδέχονταν. Μέσα από το παιχνίδι ρόλων οι μαθητές επέλεξαν τη λεκτική και τη μη λεκτική επικοινωνία για να εκφράσουν τους ρόλους τους, εξέφρασαν πολλές διαφορετικές απόψεις, μέσω των ρόλων που ενσάρκωσαν και έμαθαν εμπειρικά, βιωματικά και ενεργητικά διασκεδάζοντας παράλληλα. Αποφάσισαν μάλιστα στο επόμενο μάθημα να γράψουν σε διάφορες γλώσσες στο παράθυρο "καλημέρα".

  

     

                                                  



 

  

Τέταρτη μέρα - ολοκλήρωση δραστηριότητας: Οι μαθητές έγραψαν ατομικά ή σε ομάδες κάποια συνθήματα για την αποδοχή στη διαφορετικότητα . Κάποια από αυτά τα κόλλησαν στον τοίχο μαζί με τα στοιχεία των προηγούμενων ημερών.

Καθώς πλησίαζαν τα Χριστούγεννα οι μαθητές αποφάσισαν να στολίσουν το δέντρο της αγάπης και της αποδοχής και έτσι έφτιαξαν ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο με τη φράση " Καλά Χριστούγεννα " σε διάφορες γλώσσες. 



 

Η δράση ολοκληρώθηκε με συνεντεύξεις των μαθητών, οι οποίες έδειξαν ότι απέκτησαν πιο θετική στάση ως προς το διαφορετικό και μείωσαν κατακόρυφα το φόβο απέναντι σε ότι δεν γνωρίζουν, κυρίως σε σχέση με συνήθειες και πιστεύω άλλων λαών. Το περιεχόμενο των συνεντεύξεων έδειξε ξεκάθαρα τη διαμόρφωση θετικών στάσεων απέναντι στους διαφορετικούς πολιτισμούς, στα διαφορετικά ήθη και έθιμα και γενικότερα στη διαφορετική κουλτούρα που κάποιοι λόγω καταγωγής μεταφέρουν στο σχολείο μας αλλά και στην κοινωνία γενικότερα.

Τα παιδιά μέσα από αυτή τη διαδικασία γνώρισαν καλύτερα και αποδέχθηκαν τη διαφορετικότητα που προκύπτει από τον τρόπο ζωής, τις συνήθειες, τις παραδόσεις και τη θρησκεία των λαών.